Mensaxe de la Sra. Irina Bokova, Directora Xeneral de la UNESCO, con motivu del
Día Internacional de la Llingua Materna. 21 de febreru de 2012
Nelson Mandela dicía que “fala-y a daquién nun idioma qu'entiende, ye llega-y so celebru, pero fala-y na so llingua materna significa llega-y al corazón». La llingua del nuestru pensamientu y de les nuestres emociones ye’l nuestru bien más preciáu. El plurillingüismu ye'l nuestru aliáu pa velar por una educación de calidá pa toos y toes, fomentar la inclusión y lluchar contra les discriminaciones. La construcción d'un diálogu auténticu supón el respetu de los idiomes. Toa representación d'una vida meyor, toa aspiración al desarrollu, esprésase nuna llingua, con palabres precises pa da-y vida y comunicala. Les llingües son lo que somos; protexeles significa protexenos a nós.
La UNESCO lleva 12 años celebrando'l día internacional de la llingua materna y actuando en pro de la
diversidá llingüística. Esta 13er edición tuvo dedicada al plurillingüismu pa una educación inclusiva. Los estudios de los y les investigadores y les repercusiones de les polítiques d’apoyu al plurillingüismu demostraron lo que les poblaciones yá percibíen intuitivamente, esto ye, que la diversidá llingüística acelera la consecución de los Oxetivos de Desarrollu del Mileniu, sobre manera los oxetivos de la Educación pa Tol Mundu. L'usu de la llingua materna nes escueles representa una ferramienta poderosa contra l'analfabetismu. Pero treslladar esta verdá a la realidá de les aules constitúi tou un desafíu. Les llingües maternes de les poblaciones escluyíes, como los pueblos indíxenes, queden ignoraes de contino polos sistemes educativos. Dexándo-yos aprender, dende la edá más tierna, na so llingua materna y depués n'otros idiomes, nacionales, oficiales o otros, promuévese la igualdá y l'inclusión social.
La selmana dedicada na UNESCO al deprendimientu nómada demostró que l'usu de les tecnoloxíes móviles nel ámbitu educativu constitúi un motor pa la educación inclusiva. Al combinales col plurillingüismu, estes tecnoloxíes multipliquen la nuestra capacidá d'acción. Hai qu’aprovechales del too. La nuestra xeneración gocia de nuevos medios de comunicación y d’un nuevu espaciu públicu mundial creáu por Internet; un emprobecimientu de los idiomes abúlta-y inaceptable.
La diversidá llingüística ye'l nuestru patrimoniu común. Ye 'un patrimoniu fráxil. De los más de
6.000 idiomes que se falen en tol mundu, casi la metá pue desapaecer d'equí a finales de sieglu.
L'Atles UNESCO de les llingües del mundu en peligru representa la fueya de ruta d'esta llucha.
La perda d'un idioma constitúi un emprobecimiento pa la Humanidá, un pasu atrás na defensa del
derechu de toa persona a ser escuchada, a aprender y a comunicase. Coles mesmes, cada idioma abelluga un patrimoniu cultural qu'amplía la nuestra diversidá creadora. Esta diversidá cultural ye tan
importante como la biodiversidá na naturaleza. Tán intrínsecamente xuníes. Delles llingües de pueblos
indíxenes agospien conocencies sobre la biodiversidá o la xestión de los ecosistemes. Esti potencial
llingüísticu ye un motor de desarrollu sostenible que merez ser compartíu; la UNESCO desea coles
mesmes recalcar nesti mensaxe, l'añu nel que se celebra en Rio de Janeiro la Conferencia de les
Naciones Xuníes sobre Desarrollu Sostenible. La vitalidá de les llingües depende de toes aquelles persones que les falen y se movilicen pa protexeles. La UNESCO rínde-yos tributu y vela pa que se tenga en cuenta la so voz na concepción de polítiques educatives, de desarrollu y de cohesión social. El plurillingüismu ye un recursu vivu al que-y tenemos que dar un usu que redunde en beneficiu de toos y toes.
La UNESCO lleva 12 años celebrando'l día internacional de la llingua materna y actuando en pro de la
diversidá llingüística. Esta 13er edición tuvo dedicada al plurillingüismu pa una educación inclusiva. Los estudios de los y les investigadores y les repercusiones de les polítiques d’apoyu al plurillingüismu demostraron lo que les poblaciones yá percibíen intuitivamente, esto ye, que la diversidá llingüística acelera la consecución de los Oxetivos de Desarrollu del Mileniu, sobre manera los oxetivos de la Educación pa Tol Mundu. L'usu de la llingua materna nes escueles representa una ferramienta poderosa contra l'analfabetismu. Pero treslladar esta verdá a la realidá de les aules constitúi tou un desafíu. Les llingües maternes de les poblaciones escluyíes, como los pueblos indíxenes, queden ignoraes de contino polos sistemes educativos. Dexándo-yos aprender, dende la edá más tierna, na so llingua materna y depués n'otros idiomes, nacionales, oficiales o otros, promuévese la igualdá y l'inclusión social.
La selmana dedicada na UNESCO al deprendimientu nómada demostró que l'usu de les tecnoloxíes móviles nel ámbitu educativu constitúi un motor pa la educación inclusiva. Al combinales col plurillingüismu, estes tecnoloxíes multipliquen la nuestra capacidá d'acción. Hai qu’aprovechales del too. La nuestra xeneración gocia de nuevos medios de comunicación y d’un nuevu espaciu públicu mundial creáu por Internet; un emprobecimientu de los idiomes abúlta-y inaceptable.
La diversidá llingüística ye'l nuestru patrimoniu común. Ye 'un patrimoniu fráxil. De los más de
6.000 idiomes que se falen en tol mundu, casi la metá pue desapaecer d'equí a finales de sieglu.
L'Atles UNESCO de les llingües del mundu en peligru representa la fueya de ruta d'esta llucha.
La perda d'un idioma constitúi un emprobecimiento pa la Humanidá, un pasu atrás na defensa del
derechu de toa persona a ser escuchada, a aprender y a comunicase. Coles mesmes, cada idioma abelluga un patrimoniu cultural qu'amplía la nuestra diversidá creadora. Esta diversidá cultural ye tan
importante como la biodiversidá na naturaleza. Tán intrínsecamente xuníes. Delles llingües de pueblos
indíxenes agospien conocencies sobre la biodiversidá o la xestión de los ecosistemes. Esti potencial
llingüísticu ye un motor de desarrollu sostenible que merez ser compartíu; la UNESCO desea coles
mesmes recalcar nesti mensaxe, l'añu nel que se celebra en Rio de Janeiro la Conferencia de les
Naciones Xuníes sobre Desarrollu Sostenible. La vitalidá de les llingües depende de toes aquelles persones que les falen y se movilicen pa protexeles. La UNESCO rínde-yos tributu y vela pa que se tenga en cuenta la so voz na concepción de polítiques educatives, de desarrollu y de cohesión social. El plurillingüismu ye un recursu vivu al que-y tenemos que dar un usu que redunde en beneficiu de toos y toes.
Irina Bokova
L’Asturianu ye, según l'Atlas of the World's Languages in Danger of Disappearing, asoleyáu pola
UNESCO y presentáu en febreru de 2002, una de les llingües de la Península en peligru de desaniciu.
Tenemos qu’entender que cada vez qu’una llingua muerre, un mou de vida y una forma d’entender el
mundu desapaecen tamién pa siempre. ¿Ye eso lo que queremos pa nós?
| U NÁAJIL A PIXÁN A t'aane' u náajil a pixán. Tumen ti' kuxa'an a laats'ilo'ob. Ti'e' úuchben xa'anilnaj, u k'aasal a kajtalil, ti' ku p'aatal a t'aan. Le béetike', ma' wóok'tik u kíimil a wínklil, mix a wóok'tik u kíimil a pixán; a wíinklil, máantats ku p'aatal ichil u yich a páalal; a pixané, máantats ku léembak ich u yich xuxil éek'ob. | LA CASA DEL TO ALMA La to llingua ye la casa del to alma. Ehí viven los tos pas y los tos güelos. Nesa casa milenaria, abellugu de les tos alcordances, remanez la to palabra. Por eso, nun llores la muerte del to cuerpu, nin llores la muerte del to alma; el to cuerpu, vive nel rostru de los tos fíos; El to alma, rescampla nel resplandor de les estrelles Jorge Miguel Cocom Pech, Autor maya. |
No hay comentarios:
Publicar un comentario